HİNDİSTAN HOLİ FESTİVALİ

Bahar Festivali veya Renklerin Festivali diye bilinen, Holi Festivali dünyanın en eski festivallerinden biridir. Bir Hindu festivali olmasına rağmen, günümüzde Asya ülkeleri dışındaki ülkelerde de oldukça popülerlik kazanmıştır.

Festivalin tarihi, efsanelere ve mitolojilere dayanıyor. Hint mitolojisine göre kötülüklerin kralı Hiranyakaşipu, ‘Hindu Tanrısı Brahma’ tarafından ölümsüzlükle ödüllendirilir. Zamanla küstah ve kibirli biri olmaya başlayan Hiranyakaşipu, herkesin sadece ona itaat etmesini ister. Bunun üzerine oğlu Prablah, babasına karşı çıkar ve ona itaat etmeyi reddeder. Hiranyakaşipu birçok defa oğlu Prablah’ı öldürmeye çalışır ama her seferinde diğer tanrı Vishnu, Prablah’ı kurtarır. En sonunda Hiranyakaşipu, onu kız kardeşinin kucağında uyurken yakmayı planlar. Ancak kız kardeşi Holika’nın üzerindeki şal ateşte yanmamaktadır. Holika, kendi hayatını tehlikeye atıp kardeşi Prablah’ı kurtarmak için şalını üzerinden çıkarıp ona verir. Prablah kurtulur fakat Holika orada ölür. Hindu tanrısı Vishnu bunun üzerine Hiranyakaşipu’yu öldürerek yerine oğlunu getirir.

İyinin kötüye karşı zaferini simgeleyen Holika’dan esinlenilerek Holi adı verilen bu festival, her yıl baharın gelişinde dolunay zamanı kutlanır. Özellikle Holika’nın kül hâline geldiği sahne, efsaneyi yaşatmak adına her yıl gerçekleştirilir. Festivalin başlamasından önce insanlar yakılacak ateş için odun ve tahta toplamaya başlarlar. Bir kukla, şeytana edilen küfürlerle büyük ateşte yakılır ve ardından hep bir ağızdan “Holi-hai!” bağırışları yükselir.  Festivalin son gününde ise insanlar yakılan ateşlerin küllerinden alıp evlerine götürürler. Bu küllerin kendilerini yıl boyunca kötülüklerden koruyacağına inanırlar.

Festivalin en temel özelliği Gulal adı verilen tamamen doğal yollarla yapılmış renkli tozların insanlar tarafından birbirine atılmasıdır. Ayrıca kutlama sırasında hepimizin bildiği klasik su savaşı da devreye girmektedir,  tek farkı sularında renkli olmasıdır. Her yer rengarenk; tüm sokaklar, parklar, bahçeler, evler, insanlar. İnsanların birbirinin yüzünü boyamasına izin vermesi ve bundan kaçmamasının bir diğer anlamı da ‘sana güveniyorum, senden korkmuyorum ve bu yüzden sana yüzümü dönüyorum’ dur. Tüm bunlara ek olarak herkesin yüzünün, üstünün başının tüm sokakların rengârenk olmasıyla Hindistan’daki kast sistemi de ortadan kalkıyor ve kutlamalar sırasında kadın-erkek, tanıdık-yabancı, zengin-fakir gibi farklılıklar yok oluyor, herkes bir oluyor. Tüm gün insanlar şarkı söyleyip; dans ediyorlar. Sokaklarda insanlar gruplar halinde müzik aletleri çalarken, insanlarda kendilerini müziğin ritmine kaptırıyor ve dans figürlerini sergiliyorlar. Böylece sosyal kaynaşmada gerçekleşmiş oluyor.

Festivalin bir diğer bacağı da ailelerin birbirini ziyaret etmesi ve festivale özgü yiyeceklerle ağırlamasıdır. Holi festivali, yeni insanlarla tanışma, kırgınlıkları unutma- unutturma, şarkı söyleyip dans etme kısacası hayata yeniden başlamanın festivalidir. Festival boyunca geceleri ise halk evlerinin önünde bahçelerde ateşler yakarak etrafında ölüleri için dua ederler.